تغذیه در دوران شیر دهی

تغذیه در دوران شیر دهی

تغذیه در دوران شیر دهی

شیردهی

رژیم غذایی به کار رفته در دوران شیردهی تفاوت چندانی با رژیم های عادی نداشته؛ و تنها میزان پروتئین این رژیم افزایش می یابد.

انرژی مورد نیاز مادران شیرده با وزن نرمال، به میزان 330 کیلوکالری در طی شش ماه اول و 400 کیلوکالری در طی شش ماه دوم افزایش می یابد.

انرژی مورد نیاز مادران شیرده با وزن کم، به میزان 630 کیلوکالری در طی شش ماه اول و 700 کیلوکالری در طی شش ماه دوم افزایش می یابد.

انرژی مورد نیاز مادران شیرده دارای اضافه وزن، به میزان 170 کیلوکالری در طی شش ماه اول و 100 کیلوکالری در طی شش ماه دوم افزایش می یابد.

دریافت کمتر از 1800 کیلوکالری در مادران دارای اضافه وزن، مجاز نیست. به مادران شیرده دارای اضافه وزن که قصد کاهش وزن را دارند؛ توصیه می شود که در دو ماه اول شیردهی یعنی تا زمانی که شیر تولید شده به مقدار کافی و  ثابتی برسد، از رژیم های کاهش وزن استفاده نکنند. زنان شیرده دارای اضافه وزن می توانند با کاهش مصرف غذاهای سرشار از چربی و قندهای ساده، حدود 500 کیلوکالری از انرژی دریافتی شان را کاهش دهند.

کربوهیدرات

مقدار نیاز روزانه توصیه شده کربوهیدرات در مادران شیرده، 175 گرم است.

پروتئین

مقدار نیاز پروتئینی مادران شیرده افزایش یافته؛ و به میزان 1/1 گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن می رسد.

چربی

توصیه خاصی برای مقدار چربی دریافتی وجود ندارد؛ با این حال دریافت اسیدهای چرب امگا 3 از ماهی و غذاهای دریایی توصیه می شود.

ویتامین ها

ویتامینD

تمامی نوزادان تغذیه شده با شیر مادر، مکمل ویتامین D را از بدو تولد دریافت می کنند.

ویتامین B12

ویتامین B12 صرفا در مواد غذایی حیوانی وجود دارد؛ به همین دلیل گیاهخواران ممکن است با کمبود این ویتامین روبرو شوند؛ مصرف مکمل ویتامین B12 در مادران گیاهخوار الزامی است.

مواد معدنی

کلسیم

دریافت کلسیم از منابع غذایی حاوی آن کافی می باشد.

آب

مقدار مصرف آب در مادران شیرده، باید در پاسخ به حس تشنگی باشد و از دریافت بیش از حد مایعات با اجبار خودداری شود؛ زیرا دریافت بیش از حد مایعات منجر به افزایش تولید شیر نمی شود.

شیر افزا

به منظور افزایش شیر مادر می توان از یکسری داروها، مواد گیاهی و مواد غذایی که در ادامه به آنها اشاره می شود؛ استفاده کرد.

  • داروها

داروهای Domperidone و Metoclorapamide به عنوان تحریک کننده ترشح شیر در مادران شیرده با تجویز پزشک به کار می روند.

  • مواد گیاهی

مصرف شنبلیله، خار مریم، دم نوش مخلوط انیسون، سیاه دانه، زیره سیاه، گشنیز، کرفس و رازیانه در افزایش شیر ترشحی نقش دارند.

  • مواد غذایی

مصرف غلات کامل، دانه ها، مغزها، برنج قهوه ای، بادام، میوه ها، سبزی های رنگی، زرد آلو، خرما، انجیر، پاپایا در افزایش مقدار شیر ترشح شده نقش دارند.

مزایای شیردهی

شیردهی در کاهش بروز بیماریهای ناشی از عفونت مانند مننژیت باکتریایی، عفونت خونی، اسهال، بوتیلیسم نوزادان، انتروکولیت (نوعی بیماری التهابی روده) ، عفونت های تنفسی، سپتیسمی (عفونت منتشر خونی) و عفونت ادراری نقش دارد.

شیردهی ریسک ابتلا به برخی بیماری ها مانند آسم، سلیاک، کرون (التهاب مزمن روده)، آلرژی های غذایی، بیماری هوچکین (سرطان غدد لنفاوی)، افزایش کلسترول خون، لوسمی (سرطان خون)، لنفوما (سرطان لنفاوی)، اضافه وزن و چاقی، سندرم مرگ ناگهانی نوزاد و دیابت نوع 1 و 2 را کاهش می دهد.

علاوه بر موارد گفته شده؛ شیردهی رابطه مادر و فرزند را هم تقویت کرده و موج نزدیکی آنها به هم می شود.

مزایای شیردهی برای مادر

  • کاهش میزان خون از دست رفته در دوره بعد از زایمان
  • کاهش ریسک ابتلا به سرطان سینه و تخمدان
  • تسریع بازگشت به وزن قبل از بارداری
  • کاهش نیاز به انسولین در مادران باردار دیابتی
  • کاهش خطر شکستگی استخوان لگن و کاهش بروز پوکی استخوان
  • کاهش بروز بیماری های قلبی عروقی

مزایای شیردهی برای جامعه

  • کاهش هزینه مراقبت های عمومی، کاهش هزینه های برنامه های بهداشتی

معایب عدم شیردهی مادر

معایب عدم شیردهی در نوزادان

  • افزایش ریسک بیماری هایی مانند عفونت های گوش، اگزما، اسهال و تهوع
  • بستری شدن به خاطر عفونت قسمت های تحتانی ریه
  • آسم
  • چاقی دوران نوزادی
  • دیابت نوع 2
  • سرطان های خون
  • سندرم مرگ ناگهانی نوزاد
  • انتروکولیت (نوعی بیماری التهابی روده)

شیر از ذخایر مواد مغذی مادری ساخته می شود؛ بنابراین مادری که خوب تغذیه شده است لازم نیست نگرانی در مورد کیفیت شیر خود داشته باشد. حتی در شرایط قحطی و سختی نیز، باز هم شیر مادر برای نوزاد بهترین غذا می باشد. تنها هنگامی که، مادر در طولانی مدت تحت کمبود و سوء تغذیه باشد؛ کیفیت شیر تحت تاثیر قرار می گیرد. حتی هنگامی که مواد مغذی دریافتی توسط مادر کمتر از مقدار بهینه است کیفیت شیر حفظ می شود.

افزایش میزان شیر

مهم ترین عامل در افزایش مقدار شیر، افزایش تعداد دفعات شیردهی و مکیدن سینه توسط نوزاد است. نوزادانی که بیشتر از شیر مادر تغذیه می کنند، به همان نسبت تولید شیر را بیشتر تحریک می کنند. توصیه می شود تا شش ماهگی، کودک انحصارا با شیر مادر تغذیه شود و بعد از آن نیز در کنار غذای کمکی، شیردهی تا یکسالگی یا بیشتر ادامه یابد.

 نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند نیازی به مصرف آب اضافی ندارند، زیرا 87% شیر مادر از آب تشکیل می شود. مصرف شیر بطری توسط نوزاد باعث بزرگی معده نوزاد شده و دیگر شیر مادر او را سیر نخواهد کرد زیرا با بزرگتر شدن معده نوزاد طی چندین هفته اول، تولید شیر مادر نیز کم کم زیاد می شود. این وضعیت باعث شده که مادر احساس کند که شیر کافی برای شیردهی ندارد و احساس شکست کند. حداقل 12-8 بار شیردهی در روز منجر به افزایش مقدار شیر و تثبیت آن می گردد.

ترکیب شیر

ترکیبات شیر باتوجه به رژیم غذایی مادر متغیر است. شیر مادر و کلستروم (اولین شیر ترشح شده پس از زایمان)، حاوی آنتی بادی ها و عوامل ضد عفونی بوده که در فرمولاهای نوزادان وجود ندارند. ایمونوگلوبین A ترشحی در شیر مادر دیده می شود که موجب حفاظت روده نوزاد از عفونت می شود. با این حال، تحقیقات نشان داده اند که برای بروز این اثرات، شیر مادر باید حداقل تا 3 ماه به نوزاد داده شود. پروتئین ترکیب شونده با آهن یعنی لاکتوفرین، باعث عدم دسترسی باکتری ها به آهن و در نتیجه کاهش رشد باکتری ها می گردد.

دریافت نمک

میزان دریافت نمک در طول شیردهی باید در حد اعتدال بوده و از انواع یددار آن استفاده شود. افزایش مصرف بیش از حد نمک منجر به کاهش مدت شیردهی می شود.

کافئین

میزان مجاز مصرف کافئین از نوشیدنی های حاوی کافئین، حداکثر 300 میلی گرم در روز است. مقادیر بالاتر منجر به بهانه گیری های غیرمعمول و یا بی قراری نوزاد می شود. بعد از کم کردن دریافت کافئین توسط مادر، چند روز طول می کشد تا علائم کودک تغییر کند.

الکل

مصرف نوشیدنی های الکلی در دوران شیردهی ممنوع می باشد.

ورزش

تمرینات هوازی متوسط (45 دقیقه در روز، 5 روز در هفته) تاثیری بر حجم یا ترکیب شیرمادر ندارد.

در مادرانی که با هدف کاهش وزن بعد از زایمان، ورزش و رژیم غذایی را به صورت مرتب در برنامه خود گنجانده اند، هیچ عارضه ای در رشد نوزادانشان مشاهده نشده است.

توصیه های ورزشی دیگر

مادران شیرده باید پس از گذشت چند هفته از تولد نوزاد و افزایش و تثبیت مقدار ترشح شیر، به ورزش ترغیب شوند.

ورزش های آئروبیک (هوازی)، که ضربان قلب را به میزان 60 تا 70% حداکثر ضربان، بالا می برند، اثر سوئی بر شیردهی ندارند.

 

 

نظرات کاربران
  • نظری ثبت نشده است

ارسال نظر


عضویت در خبرنامه