نقرس
نقرس، نوعی بیماری است که در نتیجه اختلال متابولیسم پورین ها (گروهی از ترکیبات شیمیایی، که در غذاهای حیوانی مانند گوشت قرمز و همچنین حبوبات به وفور یافت می شوند)، ایجاد شده و نهایتا موجب افزایش اسید اوریک خون می گردد. رژیم غذایی به کار رفته در مبتلایان به نقرس، نوعی رژیم غذایی قلیایی و محدود از پورین است.
یکی از اهداف مورد نظر در مدیریت نقرس، توجه ویژه به رژیم درمانی و ایجاد کاهش وزن در افراد دارای اضافه وزن است.
پروتئین
محدود کردن مقدار مصرفی گوشت، مرغ و ماهی به 4-6 انس در روز، به بیماران مبتلا به نقرس توصیه می شود.
چربی
در افراد مبتلا به نقرس، که در فاز حملات نبوده و در معرض ابتلا به بیماری های قلبی عروقی قرار دارند، دریافت مناسب غذاهای دریایی و مکمل امگا 3 توصیه می شود.
ویتامین ها
مکمل یاری با ویتامین c، با کاهش خطر نقرس همراه است.
آب و مایعات
دریافت بالای مایعات (8 الی 16 لیوان در روز، که حداقل نصف مقدار دریافتی آن آب باشد) برای افزایش دفع اسید اوریک و به حداقل رساندن احتمال بروز اختلالات کلیوی، به بیماران مبتلا به نقرس توصیه می شود.
مواد غذایی غیرمجاز در بیماری نقرس
- مصرف مقادیر بالای گوشت قرمز (گاو، خوک و گوسفند) و غذاهای دریایی
- مصرف الکل
- فروکتوز، بیشتر به صورت نوشیدنی های شیرین شده با شربت ذرت فروکتوز
- مصرف نوشابه های شیرین شده، آب میوه ها، آبنبات و شیرینی
مواد غذایی مجاز در بیماری نقرس
- مصرف پروتئین های گیاهی و گیاهان غنی از پورین (لوبیاها، نخود و عدس) خطر نقرس را افزایش نمی دهند.
- مصرف لبنیات کم چرب، شیر بدون چربی یا کم چرب، تا دو واحد در روز برای کاهش سطح اسید اوریک سرم پیشنهاد می شود.
- مصرف قهوه با کاهش سطح اورات سرم، به عنوان یک فاکتور محافظت کننده در برابر نقرس مطرح می شود.
- محصولات لبنی (شیر یا پنیر)، تخم مرغ، پروتئین های گیاهی، گیلاس و قهوه به دلیل خاکستر قلیایی، دارای نقش محافظتی در برابر نقرس هستند.
- مصرف گیلاس یا آب گیلاس همراه با دارو درمانی (مصرف داروی آلوپورینول)، احتمال بروز حملات نقرسی را تا 70% کاهش می دهد.
مواد غذایی با پورین بالا
مواد غذایی با 100 الی 1000 میلی گرم نیتروژن پورین در هر 100 گرم از غذا، حاوی پورین بالا بوده و باید از رژیم بیمار مبتلا به نقرس حذف شوند:
آب گوشت، عصاره گوشت، سوپ های دارای گوشت، گوشت غاز، مغز، قلب، شاه ماهی، ماهی کولی، قلوه، ماهی خالمخالی، چکیده و طعم دهنده های گوشتی، گوشت چرخ کرده، صدف، گوشت آهو و گوزن، ساردین، مکمل های مخمری، حلزون
مواد غذایی با پورین متوسط
غذاهایی مانند گوشت، ماهی، ماکیان، مارچوبه، لوبیا، لپه، قارچ، نخودها و اسفناج حاوی مقدار متوسطی از پورین هستند. مصرف 1 سهم از گوشت ها، ماهی و ماکیان (هر یک سهم 60-90 گرم) و 1 سهم از سبزیجات این گروه (هر سهم نصف لیوان) در روز برای بیمار مبتلا به نقرس بلامانع است.
مواد غذایی با پورین کم
مصرف مواد غذایی با پورین کم بلامانع است؛ از مواد غذایی با پورین کم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
نان ها و بیسکویت ها، کره و مارگارین، کیک و شیرینی ها، نوشیدنی های گازدار، نوشیدنی های حاصل از غلات، غلات و محصولات غلات، پنیرها، شکلات، قهوه، چاشنی ها، نان ذرت، خامه، فرنی، تخم مرغ، روغن ها، سبزیجات (به جز آنهایی که در گروه متوسط قرار دارند)، میوه ها، گیاهان دارویی، دسرهای ژلاتینی، بستنی ها، شیر، ماکارونی، نودل، آجیل، روغن ها، زیتون، ترشی ها، ذرت بوداده، پودینگ، دسر لوبیا، برنج، نمک، شکر، شیرین کننده ها ، چای، سرکه، سس سفید