یبوست

علل ایجاد یبوست

• شیوه زندگی و رژیم غذایی بیماری یبوست
  

رژیم های کم فیبر، رژیم های کاهش وزن و دریافت ناکافی آب، مصرف مکمل آهن و کلسیم، عدم انجام فعالیت های فیزیکی و زندگی بدون تحرک، استفاده بیش از حد از ملین و مسهل، خودداری از دفع مدفوع در زمان مشخص

• برخی بیماری هایی که یبوست را تشدید می کنند
  

برخی بیماری ها مانند انسداد روده مزمن، کم کاری تیروئید، بیماری های کولون، گاستروپارزی (فلج معده)، دیابت، برخی بیماری های انگلی، بیماری ALS، بیماری MS، پارکینسون، آتاکسی (ناهماهنگی و بی نظمی عضلات)، فلج مغزی، صدمات نخاعی، بیماری عروق مغزی، ترومای مغزی (ضربه مغزی)، بارداری، مصرف مسکن ها و برخی بیماری های گوارشی؛ می توانند در ابتلا به یبوست دخیل باشند.

توصیه های علمی برای رفع یبوست

درمان اصلی تغذیه ای برای رفع یبوست، مصرف کافی فیبر محلول و نامحلول علاوه بر مصرف کافی مایعات است. فیبر همچنین مدفوع را نرم و دفع آن را آسان تر می کند. اکثر کودکان و بزرگسالان، تنها نصف مقدار فیبر توصیه شده را مصرف می کنند. بهترین روش تامین فیبر، مصرف آن در قالب غلات کامل، میوه ها، سبزی ها، حبوبات، دانه ها و آجیل است. (در افراد مبتلا به بیماری های عصبی- عضلانی، سندرم عدم تحرک، مصرف کننده های طولانی مدت داروهای مسکن، بیماری سطح تحتانی لگن و سایر بیماری های شدید دستگاه گوارش مصرف رژیم پرفیبر توصیه نمی شود. در یکسری از موارد مانند بیماری های عصبی- عضلانی، راه درمان استفاده از مسهل است.)

توصیه های اصلی برای رژیم پرفیبر در درمان یبوست:

• افزایش مصرف نان تهیه شده از غلات کامل، غلات و سایر محصولات به میزان11-6 سروینگ کامل در روز
• افزایش مصرف میوه ها، سبزی ها، حبوبات، آجیل و دانه های خوراکی به میزان 5-8 سروینگ در روز
• مصرف غلات صبحانه حاوی فیبر بالا، گرانولها و حبوبات برای تامین روزانه 25 گرم فیبر در زنان و 38 گرم فیبر در مردان
• افزایش مصرف مایعات به میزان حداقل 2 لیتر در روز، توصیه می گردد.

مصرف چنین رژیمی می تواند منجر به افزایش وزن مدفوع، میزان آب موجود در مدفوع و تولید گاز گردد؛ میزانی از فیبر که می تواند منجر به ایجاد علائم بالینی گردد؛ در افراد بسته به سن و وجود بیماریهای دستگاه گوارش متغیر می باشد.

مصرف 8 لیوان مایعات 8 اونسی (2 لیتر) برای تسهیل اثربخشی رژیم پرفیبر توصیه می گردد.

توصیه های تجربی در درمان یبوست

خوردن آلو

این میوه خوشمزه به عنوان بهترین داروی طبیعی برای برطرف شدن یبوست در افراد شناخته شده است. آلو سرشار از فیبر بوده و حاوی سوربیتول که یک درمان برای بهبود و یا برطرف کردن یبوست است؛ می باشد. آلو همچنین سبب پایین آمدن سطح کلسترول می شود.

ورزش و فعالیت بدنی

عدم تحرک و ورزش می تواند منجر به یبوست شود. استرس یکی از عوامل به وجود آورنده ی یبوست می باشد؛ که با انجام فعالیت های ورزشی می توان بر آن غلبه کرد.

بین وعده های غذایی و ورزش حداقل یک ساعت فاصله بیندازید تا بدن فرصت هضم غذا را داشته باشد. 15-20 دقیقه پیاده روی در طی سه بار در هفته می تواند در کاهش یبوست موثر باشد.

استفاده از داروهای مسهل

استفاده از این داروها موجب بهبود موقت یبوست می شود؛ اما به عنوان یک راه حل دائمی و موثر و بدون تجویز پزشک نمی توان از آنها استفاده نمود. یکسری از داروها به عنوان "stool softener" در بازار وجود دارند که برای بهبود یبوست به کار گرفته می شوند. این گروه از داروها به مدفوع اجازه می دهند که آب بیشتری از روده بگیرد و از سخت شدن مدفوع جلوگیری می کنند و درنتیجه مدفوع راحت تر و سریع تر از بدن خارج می شود. این گروه داروها نیز باید با تجویز پزشک و در کوتاه مدت مورد استفاده گیرند.

آیا درست است که کافئین و قهوه می توانند به رفع یبوست کمک کنند؟

اینکه کافئین موجود در قهوه، چای و نوشابه ها می تواند موجب افزایش حرکات دستگاه گوارش شود صحیح است اما مشکل اینجاست که کافئین ادرار آور بوده و موجب افزایش آب بدن می شود؛ به همین خاطر در افرادی که دچار یبوست هستند؛ برای جلوگیری از یبوست توصیه می شود که مصرف آن محدود شود.

نوشیدن یک فنجان شیرین بیان در هر روز صبح به صورت ناشتا، در رفع یبوست موثر است. برای این منظور 50 گرم ریشه خشک شیرین بیان را در یک لیتر آب به مدت 5 دقیقه جوشانده و بعد آن را کنار بگذارید تا خنک شود؛ سپس صاف کنید و ناشتا میل کنید.

افرادی که دچار یبوست هستند؛ هر روز صبح یک یا دو قاشق غذاخوری روغن زیتون میل کنند و اگر تمایلی به خوردن خالی روغن زیتون ندرند آن را با کمی آبلیمو تازه و نمک مخلوط کنند.

شب چند عدد انجیر خشک را در مقداری آب بریزید به طوری که آب کاملا روی انجیرها را بپوشاند. صبح به صورت ناشتا، آب آن و انجیرها را بخورید. می توانید به جای قند یا شکر چای خود را با انجیر خیس شده میل نمایید.